Hıçkırık Nedir ve Nasıl Geçer? Etkili Yöntemler
Hıçkırık Nedir ve Nasıl Geçer?
Hıçkırık, ani kasılmalarla ortaya çıkan bir durumdur ve günlük aktiviteleri olumsuz etkileyebilir. Hıçkırığın nedenleri, nasıl geçeceği ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verilmektedir.
Hıçkırık Nedir?
Hıçkırık, ses tellerinin kapanması sonucu oluşan diyaframın tekrarlayan spazmlarıdır. Diyafram, solunum sürecinin önemli bir parçası olan, göğüs kafesinin altında göğüs ve karın bölgesini ayıran bir kastır. Nefes alırken aşağı, nefes verirken yukarı doğru hareket eder. Boynu diyaframa bağlayan frenik siniri ve beyni mideye bağlayan vagus siniri, nefes alma sürecinin önemli parçalarıdır.
Göğüs ve karındaki inspiratuar kasların sallanmasına neden olan diyafram ani spazmodik kasılmasıyla ve akciğerlerden şiddetli bir şekilde dışarı atılan havanın karakteristik bir sesini oluşturan glottisin aniden kapanması sonucu oluşan bir reflekstir. Hıçkırık, genellikle kısa süre içinde kendiliğinden geçer, ancak bazı durumlarda rahatsızlık verecek kadar uzun sürebilir.
Hıçkırık Neden Olur?
Hıçkırığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte çeşitli tahminler bulunmaktadır. Kandaki düşük karbondioksit seviyeleri ve tahriş olmuş sinirler, hıçkırık oluşmasının birkaç olası nedenidir. Ani heyecan, duygusal stres, aşırı yeme, çabuk hızlı yeme, gazlı içecekler içme gibi durumlar hıçkırığı tetikleyebilir.
Ayrıca, hava yutma nedeniyle oluşan geçici şişkinlik, ani sıcaklık değişikliği, alkol, korku, çeşitli ilaçlar, sakız çiğneme, sigara kullanımı ve metabolik sorunlar da hıçkırık nedenleri arasında yer alır. Uzun süreli hıçkırıkların bir nedeni de diyaframı besleyen vagus sinirlerinin veya frenik sinirlerin hasar görmesi veya tahriş olmasıdır.
Hıçkırığı Durdurmanın Etkili Yöntemleri
Hıçkırık, diyaframın ani ve istemsiz kasılmaları sonucu ortaya çıkar ve genellikle kısa süre içinde kendiliğinden geçer. Ancak bazı durumlarda rahatsızlık verecek kadar uzun sürebilir. Bu durumda hıçkırığı hızlı bir şekilde durdurmak için çeşitli yöntemler uygulanabilir. Su içmek, hıçkırığın en bilinen çözümlerindendir. Bir bardak suyu yavaşça yudum yudum içmek, diyafram ve boğaz kaslarını düzenleyerek hıçkırığı geçirebilir.
Daha etkili bir yöntem olarak, bardağı ters çevirip alt kenarından su içmek denenebilir. Bu sıra dışı hareket, diyaframın kasılmasını önleyebilir. Ayrıca, ılık tuzlu suyla gargara yapmak da boğazdaki sinir uçlarını uyararak hıçkırığın geçmesine yardımcı olabilir.
Bebeklerde Hıçkırık Nasıl Geçer?
Bebeklerde hıçkırığa çoğunlukla aşırı beslenme, çabuk hızlı yemek veya fazla hava yutma neden olmaktadır. Bu nedenle, bebeği emzirirken gazını çıkartmak için emzirmeye ara vermek, sırtını kovmak, sık sık ama küçük miktarlarda beslemek önemlidir. Beslenme sonrasında 30 dakika süre ile dik oturtmak, emzik kullanmak ve biberon ya da meme emerken hava girmesine müsaade etmeyecek şekilde bebeğin ağzını konumlandırmak da faydalıdır.
Ayrıca, zencefil, rezene ve papatya suyu bebeklerdeki hıçkırığı geçirmek için işe yarayabilir. Bu doğal yöntemler, bebeklerin hıçkırıklarını hafifletmek için kullanılabilir.
Hıçkırık Hangi Hastalıkların Habercisi Olabilir?
Hıçkırık, genellikle gülme, gıdıklanma, yanlışlıkla hava yutma, sigara içme ve alkol tüketme gibi nedenlerle ortaya çıkan ve genellikle kısa süre içinde kendiliğinden geçen bir rahatsızlıktır. Ancak uzun süreli ve geçmeyen hıçkırık, kalp ve diğer organlarda var olan bir hastalığın habercisi olabilir. Merkezi sinir sistemi ve sindirim sistemi ile ilgili hastalıklar da hıçkırığa neden olabilir.
Merkezi sinir sistemi hastalıkları arasında inme, beyin iltihaplanması (ensefalit), menenjit ve kafa travmaları bulunurken, sindirim sistemi hastalıkları arasında reflü, gastrit, peptik ülser, pankreatit, safra kesesi hastalıkları yer alır. Uzun süre geçmeyen inatçı hıçkırık, günlük yaşam aktivitelerini zorlaştırabilir ve kişide bitkinlik, yorgunluk, dehidrasyon ve kilo kaybı gibi sorunlara neden olabilir.
Hıçkırık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Geçici hıçkırığın tedavisi için öneriler nazofaringeal stimülasyon, vagal stimülasyon ve solunum manevraları şeklinde sıralanabilir. Uzun süreli devam eden kronik hıçkırıklar için çeşitli ilaçlar da kullanılabilir. Bu ilaçların amaçları, akciğerlerin altındaki nefes almaya yardımcı olan kaslara giden sinir beslemesini gevşetmek, anestezik madde ile hıçkırığı gidermek ve sakinleştiriciler ile hıçkırığın neden olduğu stresi hafifletmektir.
Hıçkırık 48 saatten fazla sürerse veya yeme, uyuma, nefes alma ile ilgili sorunlara neden olacak kadar şiddetliyse, bir sağlık kurumuna başvurulması gerekmektedir. Uzman bir doktor, altında yatan nedenleri araştırmalı ve uygun tedaviye başlanmalıdır.
